تاریخچه پرورش ملکه زنبورعسل در ایران
تکنیک پرورش ملکه تا قبل از انقلاب اسلامی و حتی تا پیش از ده ۱۳۶۰ در میان زنبورداران ایران رایج نبود و آنان با تکنیک های جدید پرورش ملکه آشنایی چندانی نداشتند.در آن زمان بخشی از ملکه های مورد نیاز از خارج کشور وارد می شد و احتمالا بعضی زنبورداران با روش های ابتدایی و پر هزینه تعداد محدودی ملکه تولید می کردند.
با توجه به اهمیت پرورش ملکه برای زنبورداران پس از انقلاب اسلامی و طی دهه شصت تلاش های وزارت جهاد سازندگی، وزارت کشاورزی و استادان دانشگاه ها در جهت توسعه تکنیک پرورش ملکه در میان زنبورداران باعث رشد و شکوفایی این صنعت گردید، زیرا با توسعه تکنیک پرورش ملکه و حمایت وزارت جهاد سازندگی از بخش خصوصی و نیز گسترش این فن از سوی ایستگاه های پرورش ملکه، شمار کلنی های کشور به میزان صد در صد افزایش یافت و از لحاظ کیفی نیز به وضعیت برتر نسبت به گذشته دست پیدا کرد، به طوری که میانگین تولید کلنی های ایران که کنار از ده کیلوگرم در هر کلنی بود به دوازده کیلوگرم افزایش یافت.
طی این دهه، ایستگاه های پرورش ملکه دولتی با هدف های حفظ و حراست از منابع ژنی زنبورعسل بومی ایرن و تهیه مقدمات لازم برای اصلاح نژاد زنبورعسل ایرانی، توسعه و ترویج تکنیک پرورش ملکه در میان کارشناسان، تکنسین ها، زنبورداران و نهایتا افزایش کیفیت تولیدات صنعت زنبورداری در نُه منطقه نجف آباد، خوی، لنگرود، اراک، نیشابور، شیراز، دزفول و جیرفت احداث شدند.
در این مدت بعضی از این ایستگاه ها از عملکردی قابل قبول برخوردار بودند و در بعضی ایستگاه های نیز دستیابی به هدف های تعیین شده یه طور کامل صورت نگرفت. ولی در مجموع این حرکت در توسعه صنعت زنبورداری در زمان یاد شده تاثیری به سزا داشت.
پس از احداث ایستگاه های پرورش ملکه قدم بعدی حمایت از زنبورداران بخش خصوصی برای پرورش ملکه با اختصاص یارانه های مناسب و قیمت تضمینی ملکه بود که باعث شد در بخش خصوصی تعداد ملکه های تولیدی افزایش یابد. به طوری که شمار ملکه تولیدی بخش خصوصی که در ابتدای دهه ۱۳۶۰ در حدود سه هزار عدد بود، در ابتدای دهه ۱۳۷۰ به بیش از سی هزار عدد افزایش یافت و از تعداد ملکه های تولید شده در ایستگاه های دولتی پیشی گرفت.
پس از آن تا به حال نیز این روند ادامه داشته و تولید ملکه در بخش خصوص در دهه هشتاد به بیش از شصت هزار عدد در سال رسیده و بیشتر از ایستگاه های دولتی است.
منبع : پرورش ملکه زنبور عسل ( دکتر غلامحسین طهماسبی )